İletişim Adresi

   
  ORHAN YILDIZ
  Nogay Turkleri
 


Nogay Türkleri

Nüfus : 1.030.000
Bulundukları başlıca şehirler : RusyaFederasyonuna bağlı Astarhan, Terek, Kızılyar, Açıkulak, Perekop, Çelyabinsk;Bulgaristan'ın Şumnu, Dobruca ve Türkiye'nin Ankara -Polatlı, Şereflikoçhisar,Konya-Kulu, İstanbul, Osmaniye, Adana, Çorum, Eskişehir, Bursa, Kütahya, Gaziantep,Isparta-Senirkent şehirlerinde yaşamaktadırlar.Siyasi ve idari konumları :Bulundukları ülkenin idari yapısına uymaktadırlar.

Tarihçe
Türk tarihinde Nogay sözüne ilk olarak Altınordudevletinde rastlanır. Nogay Han , üstün kabiliyeti , büyük teşkilatçılığısayesinde Altınordu devletinin en yüksek mevkilerine çıkmış; Nogay Han'a tabi Türktoplulukları da onun adını almışlardır.Nogaylar, 13. yüzyıla kadar, Deşt-iKıpçak'ta ( Kıpçak çölünde ) göçebe hayatı yaşadılar. Birleşik bir hayatsüren Nogaylar çeşitli sebeplerden dolayı daha sonra dağıldılar. Bir kısmı mekandeğiştirirken, kalabalık bir kısmı diğer Türk boyları arasında eridiler.

Bugünkü Durum
Erimeden günümüze kadar kalan Nogaylar; Hazarbozkırında, Kuzey Kafkasya'da, Kırım'da, İdil-Ural havzasında, Batı Türkistan'dave Litvanya'da, Dobruca'da, Deliorman bölgesinde ve Türkiye'de yaşamaktadırlar.

1) Hazar Bozkırı Nogayları : Aşağıİtil'in geniş deltasında Astarhan çevresindeki köy ve kasabalarda, Kalmukya'nıngüney kesimine düşen Kuma Çayının kuzey yöresinde bulunurlar. Kendi ağızlarınıunuttukları için Kazanlı diye de adlandırılırlar. Buradaki başlıca toplulukları"Karaağaçlar ( Karagaş)" ve Kundurlardır.

2) Kuzey Kafkasya Nogayları : Kafkasya'dabeş bölgede yer alırlar. Dağıstan'ın Kuma ile Terek akarsuları arasında kendiadlarıyla anılan bozkırda, özellikle Kızılyar yöresinde, Hasavyurt ve Açıkulakkazalarında kalabalık bir topluluk halinde bulunurlar.

3) Kırım Nogayları : Nogaylar Kırımyarımadasının kuzeyindeki ovalık alan ile dağlık kesimin kuzey eteklerinde, Perekopkasabası çevresinde , kuzeydoğuda Azak denizine dökülen çaylar (Tolmak, Bedri vb.)boyunda yaşamaktadırlar.

4) İdil-Ural Havzası Nogayları : BuradaTatarlar arasındaki "Nogaylar (Nagaybaklar)", küçük bir etnik topluluktur.Günümüzde Başkurdistan'da ve Başkurdistan'ın kuzeydoğu komşusu ÇelyabinskVilâyetinin Yukarı Ural çevresinde yaşamaktadırlar. Nogaybaklar, Kuzey (Kıpçak)Türkçesinin Başkurt unsurlarının da karıştığı Tatar ağzıyla konuşurlar.Hristiyanlığın Ortodoks mezhebindendirler. Başkurdistan'daki Nogaylar, KuzeyTürkçesi'nin Başkurt ağzıyla konuşurlar.

5) Batı Türkistan (Kazakistan)Nogayları : Bu büyük bölgenin Kazaklar arasındaki Nogaylar'ı, onların boydüzeninde , Orta ve Kiçi ( Küçük ) cüzlerde bulunurlar. Orta cüzdekiler, şecereyegöre , Kongırat kolunun Camanbay'ından gelirler. Buradaki Nogay'dan da Satıbaldı,Tokas, Şahan uruklarının ataları çıkmıştır. Kazakistan'daki Nogay obaları,şimdi Kızılorda tümeninin Canga-Korgan yöresinde yaşamaktadırlar. Hepsi KuzeyTürkçesinin Kazak ağzıyla konuşurlar.

6) Kırgızistan Nogayları : Kırgızlararasındaki boy düzeninde Ön-Kol'a bağlı Çirik boyunun "Nogay" adlı biroymağı vardır. Onlar, Kuzey Türkçesi'nin Kırgız ağzıyla konuşurlar.

7) Litvanya Nogayları : Polonya'nınkuzeyinde ve Baltık denizinin doğu yanında yer alan bölgede yaşarlar. Burada yaşayanNogaylar'a "Litvanya Tatarlar"ı da denir. Buradaki Nogaylar sadece dinlerini(İslâm) muhafaza edebilmişlerdir.

     ANA SAYFAYA DÖN   

KONUNUN BAŞINA DÖN

 
 
Z i Y A R E T C i - D E F T E R i
orhanyildiz.tr.gg
A N A - S A Y F A Y A - G i T
 
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol