İletişim Adresi

   
  ORHAN YILDIZ
  Turk Dunyasinda Dil ve Alfabe Birliginin Onemi
 


TÜRK DÜNYASINDA “DİL”  VE  “ALFABE” BİRLİĞİNİN ÖNEMİ

 
Erdoğan ILGAZ

Dil birliğinin önemi konusunda, Babil uygarlığında ders çıkartılması gereken çok güzel bir efsane vardır. Bulutlar Tanrısı’na ok savurmayı kafasına koyan kral, bunun için göklere yükselen bir kule inşa ettirir ve bu uğurda binlerce işçiyi çalıştırır.

 Ancak Bulutlar Tanrısı kralın bu işini engellemek için kolay bir yol bulur. Kule inşaatında çalışan işçilerin her birinin dilini unutturur ve başka dillerle konuşmalarını sağlar. Birbirlerini anlamayan işçiler anlaşmazlığa düşerler, keşmekeş yaşanır ve kule inşa edilemez.!

Efsanede de anlatıldığı gibi dil hayatın olmazsa olmazıdır. Dil sembolik bir iletişim aracıdır ve anlaşmayı sağlar. Kültürü taşır, bireyleri topluluk üyesi haline getirir, yığın halindeki kalabalıkları kurumsal yapılara dönüştürür ve “Millet” inşa eder.

 Dilimiz Türkçe bu açılardan bizlere bahşedilen büyük nimettir. Zira gerek muazzam gramatik yapısı gerekse konuşulan coğrafyalar/devletler itibariyle büyük avantajlar sağlayacak özelliktedir.

Soğuk savaş yıllarından sonra ortaya çıkan ekonomik ve siyasi gelişmeler ülkeleri –özellikle hassas coğrafi konuma haiz ülkeleri- yeni pozisyonlar yaratmaya/oluşturmaya mecbur bırakmıştır. İyi komşuluk ilişkileri ve bölgesel ittifakların önemi/gerekliliği anlaşılmış, bu yönde yürütülen diplomasi yanı sıra kültürel alanlarda da işbirliğine yönelinmiştir.

Gelişmelerin adeta “dayattığı” bir başka sonuç ise; aynı kültürel değerlerden beslenen ülkelerin “birlikte hareket etme mecburiyeti” şeklinde ortaya çıkmıştır.

 Aynı dil’e ve benzer kültüre sahip olup da farklı coğrafyalarda yaşayan ülke halkları/yönetimleri, geçmişte bağlı oldukları blokların ideolojik kalıp/kimliklerini bir kenara bırakarak, akrabalarıyla yeni bir sayfa açmaya başlamışlardır. Önceleri belli kesimin özel ilgi alanı gibi görünen Orta Asya Türk Cumhuriyetleri konusu, şimdilerde analitik düşünme becerisine sahip tüm entelektüel kesimin hem fikir olduğu bir ideal haline gelmiştir.

 Farklı teknolojilerin ve tecrübelerin karşılıklı transferi, enerji kaynaklarının aktarımı, iş gücü paylaşımı gibi birçok konuda başarıyla ve sorunsuz şekilde sağlanan işbirliği neticesinde; Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye Cumhuriyeti halkında/aydınında/yöneticisinde, gelecekte sadece ekonomik alanda değil, diğer tüm konularda da sağlıklı işbirliği yapılabileceği kanaati oluşmuştur.

 Bu çerçevede çeşitli zeminlerde; Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile Türkiye’nin başta devlet adamları olmak üzere tüm etkin şahsiyetlerinin katıldığı toplantılar, kongreler, konferanslar vs. etkinlikler tertip edilmiştir.

 Kaydedilen bu aşamada gelinen nokta; tüm cumhuriyetlerin aralarında rahatlıkla anlaşabilecekleri bir “Türkçe Lehçesi” ile “Ortak alfabe”nin belirlenmesidir.

 Kuşkusuz “lehçe” belirlenmesi konusunda her ülke kendi, lehçesinin uygunluğunu gündeme getirmek isteyecektir. Ancak unutmamak gerekir ki bu konu akademisyenlerin uzmanlık konusudur ve her ülke/devlet veya topluluk mensubu uzmanların bir araya gelerek çözümleyeceği bir konudur.

 Şunu da belirtmek gerekir ki; bir miktar sıkıntı yaratsa da halklar mevcut haliyle de anlaşabilmektedirler. Dil benzerliğinden kaynaklanan avantajla zaten zaman içersinde kendiliğinden hallolabilecek bir husus olduğu da söylenmektedir. Gelişen teknoloji sayesinde halklar şimdiden geçmişe oranla daha fazla birbirilerini anlayabilmektedirler. Sonuçta ortak bir lehçenin kendiliğinden oluşması bile kaçınılmazdır. Ayrıca şunu da unutmamak gerekir ki, farklı lehçelerin bir araya gelmesi Türkçeyi daha da zenginleştirecektir.

 Bu arada ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un “Şu anda bir altyapı oluşturuluyor. Doğru yoldayız. Türk dillerini birleştirip bir sentez oluşturmak mümkün değil. Ama Avrupa ve dünyada İngilizce’nin kullanımı gibi bir ortak dil kullanılabilir. Türkiye Türkçesini hepimiz bir ortak şemsiye dil olarak kullanabiliriz” şeklindeki tespitini de belirtmekte fayda var.

 Dünyada meydana gelen gelişmelerin hızı dikkate alındığında; Türkçe lehçelerinin aralarındaki etkileşiminin de hızlandırılması zorunluluğu unutulmamalı ve ne gerekiyorsa bir an evvel yapılmalıdır.

 Bu ihtiyacın tüm Türk Cumhuriyetlerinde hissedilmesi/anlaşılması çok önemlidir. Zira sadece bir ülkenin önderliği/öncülüğünde yapılacak çalışma diğer cumhuriyetleri rahatsız edebilecek, hatta tepkiye bile sebebiyet verebilecektir.

 Çok şükür ki ortak bir lehçe ve alfabe konusundaki ihtiyaç tüm Türk Cumhuriyetleri ve topluluklarda hissedilmekte, düzenlenen toplantı, konferans vs. etkinliklerde bu ihtiyaç dile getirilmektedir.

 Özellikle Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in tutum ve söylemleri takdire şayandır. N.Nazarbayev 17 Kasım 2006’da Türkiye’de düzenlenen Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları 8. Doruk Toplantısı nda yaptığı konuşmada; “Bütünleşmemiz, bulunduğumuz coğrafyayı istikrara, gönence, ekonomik bağımsızlığa götürecek yoldur. Ancak böylece Türk dünyasının parlak geleceğine sahip olabileceğiz. 21. asırda büyük başarılara imza attık. Ekonomi, siyaset ve uluslararası ilişkilerde büyük sonuçlara ulaştık. 21. yüzyılı, hız kesmeden, Atatürk’ün hayalini kurduğu “Türk birliği ve gelişimi yüzyılı”na dönüştürelim." demiştir.

 “Türk dili konuşan ülkeler arasındaki kültür ilişkilerini geliştirerek, kendi dillerimizi, ortak tarih, sanat edebiyat ve şiir antolojileri yayınlanması ve bu eserlerin dünya dillerine tercüme edilmesini sağlamalıyız. Böylece tüm dünya bizi tanıyacaktır." tespitini yapan Nazarbayev bu doğrultuda ülkesinde kullanılan kril alfabesini değiştirmek için çalışmalar başlatmıştır.

 Kuşkusuz, demografik yapısı ve coğrafi konumu dikkate alındığında Nazarbayev’in işinin hiç de kolay olmadığını belirtmek gerekiyor. Ancak güçlü devlet adamı kişiliği ve kararlı uygulamaları sayesinde Nazarbayev’in bunu en iyi şekilde başaracağına inanıyoruz.

 Kazakistan gibi önemli bir ülkenin Latin alfabesine geçmesi, Türk Cumhuriyetleri arasında oluşmaya başlayan birliğin daha da gelişmesine katkı sağlayacağı bir gerçektir.

     ANA SAYFAYA DÖN   

KONUNUN BAŞINA DÖN

 
 
Z i Y A R E T C i - D E F T E R i
orhanyildiz.tr.gg
A N A - S A Y F A Y A - G i T
 
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol