Alçakgönüllülük (Tevazu) 

Alçakgönüllü olmak, insanlarla doğal bir biçimde insani ilişkiler içinde olmak, sahip olduğu mevki veya elinde bulundurduğu imkanlar nedeniyle kendini diğer insanlardan üstün görmemek demektir. Alçakgönüllü olmaya tevazu; alçakgönüllü insanlara mütevazı denir.

Bir insan çok üstün yeteneklere sahip olabilir; görünüşü çok güzel/yakışıklı olabilir. Hiçbir ayrıcalık, insana kibirlenme hakkını vermez. Çünkü kibir, insana değil, şeytana yakışır. İblis’i Allah’ın rahmetinden uzaklaştıran ve şeytan olmasına neden olan duygu kibirdi.

 “Bir zaman meleklere (ve İblis’e): Adem’in önünde saygıyla eğilin, demiştik. Bütün melekler eğildi fakat İblis eğilmedi. Arkasını döndü, kibirlendi ve kafirlerden oldu.” (Bakara 34)

Peygamberimizin sıkıntılı geçen günleri olduğu gibi, büyük bir coğrafyanın hakimi ve büyük bir kitlenin lideri olduğu dönemler de olmuştu. Peygamberimiz, hiçbir zaman gurura kapılmamış, kendini diğer insanlardan üstün görmemiştir. Bütün Arabistan’da yankılanan Mekke’nin fethinde, şehre, zafer kazanmış gururlu bir komutan gibi değil, sıradan bir yolcu gibi girmiş; kendisi için saraylar, hanlar kurdurmamış, insanları şahsi hizmetinde kullanmamıştır. Çünkü o, yüceliği insanların önünde korkuyla titremesinde değil; Hakk’a kullukta görmüştür. Aynı nedenle, resimlerinin ve heykellerinin yapılmasına asla izin vermemiş, öldükten sonra ona saygıda ileri gidip, ilah haline getirilmemesi konusunda sürekli uyarılarda bulunmuştur.

Kibir ne kadar çirkin ve insana yakışmayan bir davranışsa, alçakgönüllü pozları takınmak, “tevazu satmak” kendini hor ve hakir göstermek de o kadar kötü ve çirkin bir davranıştır. Müslüman biri, davranışlarında doğal ve içtenlikli olmalıdır. Mevlana’nın dediği gibi:

 “Ya olduğun gibi görün; ya da göründüğün gibi ol.”