Dua 

Dua ne demektir?

Dua kelime olarak çağırmak, davet etmek, dilemek, istemek gibi anlamlara gelir.Terim olarak dua, yaratılmış insanın bütün benliği ile Yüce Allah'a yönelerek ondan istek ve dilekte bulunması demektir. Dua yalnızca Allah'a edilir. Yüce Rabb'imiz Kur'an'da "Gerçek dua ancak onadır..." (Ra'd suresi, 14) buyurmaktadır.

Dua, insan ile Allah arasındaki iletişimi nasıl sağlar?

Dua, yakınlık ve sevgi temeli üzerine kurulan, insan ile Allah arasında iletişimi sağlayan en önemli ibadettir. Bu nedenle dua, ibadetlerin özü ve en değerlisidir. Duada insandan Allah'a ve Allah'tan insana olmak üzere iki taraflı bir iletişim yaşanmaktadır.

a. Duada insandan Allah'a olan iletişim;

Dua; insanın, Yüce Allah'a seslenmesi, ondan dilekte bulunması, sevincini, üzüntüsünü onunla paylaşması, iletişim kurması ve ona sığınmasıdır. Bu anlamda dua, insanın halini Allah'a arz etmesi, ona niyazda bulunması, Rabb'ine doğru yönelip onunla iletişim kurmasıdır. İnsanın kibirlenmeden vazgeçip Allah'ın mutlak güç ve kudretini, adaletini, şefkat ve merhametini kavramasıdır. Kur'an'da insanın, ancak Allah'a olan yönelişi ile değer kazanacağı belirtilmiş, Allah şöyle buyurmuştur:

"Duanız olmasa Rabb'iniz size ne diye değer versin." (Furkan suresi, 77)

İnsan, kendi acizliğinin, güçsüzlüğünün farkına vardığı her durumda güçlü, yüce bir varlığa durumunu arz etme ve ondan yardım isteme ihtiyacı hisseder. Böyle durumlarda sonsuz bir güç ve sevgiyle evreni kuşatan Yüce bir varlığın olması onu rahatlatır. Hiçbir kaygı ve korku taşımadan her türlü dileğini ona bildirir. Bu bakımdan dua, Yüce Allah ile kurulan bir konuşma, bir diyalogtur. Sınırlı, sonlu bir varlık olan insanın, özel bir iletişimle sınırsız ve sonsuz kudret sahibi Yüce Allah'a halini, isteklerini sunmasıdır. Yani dua eden insan Allah'a durumunu bildirirken onunla konuşmakta, aracısız doğrudan, kendi durumunu bizzat kendisi anlatmaktadır.

Sonsuz güç ve şefkat sahibi olan Allah, insanlar için bir yardımcı, destekleyici, koruyucu ve kollayıcıdır. O bize bizden yakın olan, dua ve isteklerimizi karşılayandır. Ona hangi dilde ve ne şekilde dua edersek edelim, o bizi duyar ve dualarımızı kabul eder. O güçsüzlerin, çaresizlerin yardımcısı ve en büyük dostudur. Yüce Rabb'imiz Kur'an'da dua örnekleri sunarak bize nasıl dua edeceğimizi öğretmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır:

•"Rabb'im! Ferahlık ver, işimi kolaylaştır" (Taha suresi, 25)

•"Rabb'im! İlmimi artır!" (Taha suresi, 114)

•"Rabb'im! Eğer unutacak veya yanılacak olursak bizi sorumlu tutma. Rabb'imiz! Bizden öncekilere yüklediğin gibi, bize de ağır yük yükleme. Rabb'imiz! Bize gücümüzün yetmeyeceği şeyi taşıtma. Bizi affet, bizi bağışla. Bize acı. Sen Mevla'mızsın..." (Bakara suresi, 286)

•"Ey Rabb'imiz! Duamı kabul et. Ey Rabb'imiz! Hesap kurulacağı kıyamet gününde beni, annemi, babamı ve bütün inananları bağışla" (İbrahim suresi, 40-41)

Peygamberimizden dua örnekleri:

•"Allah'ım! Ürpermeyen kalpten, doymayan nefisten, fayda vermeyen ilimden ve kabul olmayacak duadan sana sığınırım " (Müslim)

Dua; insanın, Yüce Allah'a seslenmesi, ondan dilekte bulunması, sevincini, üzüntüsünü onunla paylaşmasıdır. Sevinçli anlarımızda Allah'a dua eder, şükür ve minnet duygularımızı belirtiriz. Örneğin; bir nimete kavuştuğumuzda "Allah'a şükürler olsun", bir kimse bize bir iyilik yaptığı zaman "Allah razı olsun", çok sevdiğimiz bir kimseyi gördüğümüzde "Şükür kavuşturana", yeni bir elbise giyen bir kimseye "Güle güle iyi günlerde giyin", evlenen bir kimseye onun mutluluğunu paylaşmak için "Bir yastıkta kocayın" deriz. Bunlar günlük yaşamımızdaki dualarımızdan bazılarıdır.

İnsan hayatında mutlu, neşeli, sevinçli anlar olduğu gibi, mutsuz olduğu anları da vardır. İnsana bu mutluluğu Allah verdiği gibi, onu sıkıntıdan, üzüntüden kurtaracak yine Allah'tır. Allah Kur'an'da "Allah'a gönülden bağlanıp, ona karşı gelmekten sakınan kimseye yüce Allah (her işte) sıkıntıdan çekip kurtaracağı bir yol gösterir ve ona hiç beklemediği yerden rızık ihsan eder, çünkü kim Allah'a güvenip gönülden bağlanırsa yüce Allah ona yeterlidir." (Talak suresi, 2-3) buyurur.

Allah'a inanan kimse başına bir sıkıntı geldiğinde, bunlardan kendisini kurtaracak olanın Allah olduğunun bilinciyle dua eder, böylece içimiz rahatlar, yüzümüz aydınlanır, mutlu oluruz. Allah'ın her zaman insanları koruyup yardım ettiğini bildiğimiz için, "Allah'ım bana yardım et", "Allah kazadan, beladan (kötülüklerden) korusun", "Allah sabır versin", "Allah acil şifalar versin", "Allah rahmet eylesin" gibi duaları günlük yaşamımızda kullanırız.

b.Duada Allah'tan insana olan iletişim;

 

Allah'ın niteliklerinden birisi de kendisine yalvaranların isteklerine karşılık vermesidir. Yüce Allah Kur'an'da bizden dua etmemizi istemekte ve dua edenlere karşılık vereceğini belirtmektedir. Konu ile ilgili ayetlerden bazıları şunlardır :

•"... Bana dua edin, kabul edeyim..." (Mümin suresi, 60)

•"Kullarım sana beni sorduklarında onlara çok yakın olduğumu söyle. Bana dua ettiğinde dua edenin dileğine karşılık veririm. Dua ettiklerinde benden dualarının kabul edilmesini istesinler. Ve bana iman etsinler. Umulur ki onlar, (imanları ve duaları sebebiyle) doğru yola ulaşırlar." (Bakara suresi, 186) Yine Kur'an'da Allah'ın güzel isimlerini anarak dua etmemizi açıklamaktadır. "En güzel isimler Allah'ındır. Ona bu isimlerle dua edin"(Araf suresi, 180)

Özetle dua insan ile Allah arasındaki iletişimi sağlayan en önemli ibadettir. Bu nedenle ibadetlerin özü ve en değerlisidir. İnsan hangi dilde ve ne şekilde dua ederse etsin, Allah onu duyar ve dualarını kabul eder. Duanın içten, samimi, bilinçli, sürekli olması gerekir. İnsan, sevinçli-üzüntülü, mutlu-mutsuz olduğu anlarda her zaman ve her yerde dua edebilir. Bir başka varlığa ihtiyaç duymadan, Allah'la aracısız iletişim kurarak isteklerini kendisi iletebilir.

Dua etmemizin hayatımızdaki anlam ve önemi nedir?

Dua, yakınlık ve sevgi temeli üzerine kurulan, insan ile Allah arasında bir iletişimdir. Dua, insanın Allah'la olan iletişimini, sevgi ve yakınlık üreterek sürekli geliştirme, iç dünyasını zenginleştirme imkanı verir. Bu durum insanı onun yarattığı varlıkları sevmeye, onlar hakkında iyi dileklerde bulunmaya yöneltir.

İnsanın yaratılışında güven, sevgi, tanınma, bağlanma gibi temel ihtiyaçları vardır. İnsanın doğasında bulunan bu ihtiyaçların tatmin edilmesi gerekir. Aksi durumda kişiliğin sağlıklı bir gelişme göstermesi beklenemez. Bu nedenle dua, insanın sevgi, güven, vb. ihtiyaçlarını karşılar ve onun mutlu olmasına katkı sağlar.

Dua eden insan, Allah'ın üstün gücü ve insana verdiği değer karşısında ona olan ihtiyacını kalbinin derinliklerinde hisseder. Böylece Allah'a sevgisini ve saygısını somut bir şekilde gösterir. Bu durum onu Allah'a yakınlaştırır. İnsanın Allah ile arasındaki iletişimi daha canlı ve sürekli hale gelir. Her an onun varlığının farkında olması insana yaşama sevinci verir.

Yüce Allah'ın işitiyor olması ve duaları kabul etmesi insana güç verir, onun cesaret ve enerjisini artırır. Dua zihinsel ve bedensel değişikliğe neden olur. İnsan orada kendini görür. Ne olduğunun farkına varır. Hatalarını, gururunu, hırsını, bencilliğini görür ve bütün içtenliği ile daha iyi olana yönelir. Her türlü zorluk, sıkıntı ve tehlikelere karşı sabır kazanır. Karşılaştığı problemleri daha akılcı bir şekilde çözme imkânı bulur.