SPORCU BESLENMESİ

Beslenme Uzmanı ve Diyetisyenler sporcu beslenmeleri konusunda destek verirler. Hatta bütün profesyonel spor kulüplerinde Beslenme Uzmanı ve Diyetisyenler kadrolu olarak çalışırlar. Sporcuları ve sporcu adaylarını beslenme konusunda bilgilendirirler. Beslenme Uzmanı ve Diyetisyenler spor kulüplerinde ve spor tesislerinde sporcuların menülerini hazırlarlar.

Kalori hesaplaması yaparak hazırlanan bu diyet listelerine uygun olarak hazırlanan yemekleri yiyerek antrenman yapan sporcular daha aktif olurlar. Bu nedenle sporcu beslenmesi, başta performanslarını ve sağlıklarını korumak amacıyla beslenme konusunda diyetisyenlerin önerilerine dikkat ederler.

Piyasada sporculara performanslarını arttırdığı, vücut bileşimlerinde değişiklik yarattığı, performansı arttırdığı gibi iddia edilen çok çeşitli ürünler satılmaktadır. Beslenme bilgisi olmayan kişiler bu ürünleri sporculara önerebilir. Ancak Beslenme Uzmanı ve Diyetisyenler içeriği bilinmeyen ürünlerin alınmasının, sporcunun sağlığını olumsuz etkileyebileceğini söylüyorlar. Bu ürünlere gereksiz yere para harcayarak sağlığınızı da tehlikeye atmamak beslenme konusunda bilgisi olmayan kişiler tarafından verilen bir takım hatalı ve yanlış mesajlara da inanmamak gerekir. Bu nedenle Beslenme Uzmanı ve Diyetisyenlerin önerdiği diyet listesini uygulamalıdır.

Sporcu beslenmesi nde en önemli bir konulardan birisi yeterli sıvı tüketimidir. Spor yapan kişilerde terle kaybolan sıvı miktarı normal kişilere göre daha fazladır. Kaybolan suyun yerine konmasında hangi içeceklerin ne miktarda kullanılacağı konusunda diyetisyenlerin uyarıları dikkate alınmalıdır. Diyetisyenler sporcu danışmanlığı yaparak sporcu içecekleri konusunda sporcuyu bilgilendirirler. Ergojenik yardımlar konusunda mutlaka bir beslenme uzmanı veya diyetisyenden fikir alınması gerekir. Diyetisyenler sporcunun gereken miktarda enerji ve besin öğesini doğru besin kaynaklarından almasını temin eder. Çünkü doğru besin kaynaklarından sağlanan enerji, sporcunun yüksek performans sergilemesini sağlar.

Bu aktiviteler esnasında yorulmasının ve tükenme sendromu yaşamasının önüne geçer. Spor yapan kişilerin antrenman öncesinde ve sonrasında beslenme şekline dikkat etmeleri gerekir. Bu nedenle diyetisyenler uygun besinler seçerek, yarıştan önce kendisine gerekli olan enerjiyi doğru kaynaktan almalarını sağlar. Yarışmadan sonra uygun sporcu diyeti ile beslenerek ise tükenen enerji depolarını doğru şekilde doldurur. Bazı sporculara karbonhidrat yüklemesi gerekirken, bazılarında böyle bir durum söz konusu değildir. Diyetisyen yaptığı spora göre uygun diyeti belirler.

SPORCU BESLENMESİNİN ÖNEMİ

Sağlıklı bir yaşam için beslenmenin ve sporun önemi önceden beri bilinmektedir. Hipokrat M.Ö. 480 yılında sağlıklı yaşamın temel ilkesini şu şekilde açıklamıştır. “Sağlıklı yaşam, bireyin beden yapısı (kalıtım) ve çeşitli besinlerin etkilerinin bilinmesini gerektirir. Ancak beslenme tek başına sağlıklı yaşam için yeterli değildir, egzersizde yapılmalıdır.”(Ersoy,1995). Bununla birlikte beslenme ile güçlülük arasındaki ilişkinin önemi eski yunanlılar devrinde olduğu gibi sporun ilk örgütlenmesi çağlarında da bilim adamlarınca belirtilmiş ve konu üzerinde önemle durulmuştur.

Beslenme kavramı spor olgusu içerisinde, kimine göre sihirli bir değnek, kimine göre ise zorunlu bir eğitim ve uygulama sürecini ifade eder. Organizmanın günlük 50 çeşidin üzerinde besin öğesine gereksinimi bulunduğunu düşünürsek, besin öğelerinin belirli bir süre yetersiz tüketimi veya birkaçının tüketilmemesi halinde, sağlık ve performansın olumsuz yönde etkileneceği sonucuna ulaşırız (Ersoy,1998).

Beslenme bütündür ve sporcunun performansını en üst düzeye çıkaracak sihirli yiyecek ve içecekler yoktur. Önemli olan sporcunun, sporcu beslenmesi kuralları içerisinde, yeterli ve dengeli beslenmesinin sağlanmasıdır (Hasbay, 2002). Dengeli bir beslenme ile gelişme gösteren sporcu performansının, yapılan araştırmalar yetersiz beslenme ile düşeceği sonucuna varmışlardır (Fox,1999).

Alınan temel besin öğelerinde önemli ölçüde bir yetersizlik olmadığı sürece, beslenme durumu sihirli bir şekilde kısa sürede performansı etkilemeyerek, örneğin 100m koşu süresini yarıya indirmeyecektir. Fakat yıllık sezon süresince optimal beslenme ile performansta farklılık yaratabilmektedir. Sağlıklı kalmak, kendini iyi hissetmek için yoğun antrenman yaparak, kondüsyonu artırmak mümkün olabilmektedir. Bu şartların sağlanması ise kazanma ve kaybetme arasındaki farkı belirlemektedir.