Maske

Maske İnsan ve hayvan suretlerine (resimlerine) acayip şekiller verdikten sonra yüzü gizlemeye yarayan eşya. Maskeler üzerindeki çalışmalar antropoloji ve sanat tarihinde önemli bir yer tutar. Çok eskiden insanların maskeler kullandıkları, taşlar üzerine kazıdıkları resimlerden anlaşılmaktadır. Maskeler umumiyetle bir hayvan kafasını esas alır.

Maskenin, insanların tarih boyunca zaman zaman nasıl davranış değişiklikleri geçirdiğini göstermesi bakımından önemi büyüktür. Maskeler daima hayali hayvan hikayelerine konu olmuş ve bunu giyen insanlar bu hikayelere uygun danslar yapmıştır. Mesela, Fransa'daki Mige Mağarasında dağ keçisi kafasını andıran iki sivri boynuzlu maskelerle keçi gibi dans eden insan resimleri buna en güzel örnektir. Babil, Ur, Tibet ve Çin'de dini ayinlerde bu tür maskeler kullanılmıştır. Doğu Misissippi bölgesinde tahtadan, insan kafasını andıran, görünüşü çok korkunç maskeler senede bir defa çeşitli hastalıkların kovulması için seremoni seklinde takılırdı. Maskelerin kullanılması insanların batıl düşüncelere sapması oranında artmıştır.

Modern dünyada sapık inanışlı bazı toplulukların maske giyerek toplantı ve ayin yaptıkları bilinmektedir. Maske ayrıca, kendisine güveni olmayan kişilerin gerçek hüviyetleri ile yapamıyacakları işleri yapmaya yardımcı olur. Amerika'daki Klux Klan cemiyeti, İtalya'daki Kızıl Tugaylar bu türlere Örnekdir.

Maske, günümüzde en çok tiyatro sahnelerinde kullanılmaktadır. Tiyatro sanatçıları maske yardımı ile insan karakterlerini daha iyi temsil edebilirler. Bu tür maskeler ekseriya ağızdan yukarıda kalan renkli yarım maskelerdir. Remo Bufano'nun yaptığı Alis Harikalar Ülkesinde isimli maskeli oyunu buna en güzel örnektir. Son senelerde İtalyan sanatçılar tarafından maske giyilerek yapılan kukla oyunları oldukça dikkati çekmiş ve televizyon oyunları hazırlanmasında çok kullanılmıştır.

Günümüzde Avrupa ve Amerika'da karnavallarda, insanlaştırılmış kocaman hayvan kafalarından maskeler takılması adet halini almıştır. Bu karnavallarda maske takan insanlar günlük yaşayışlarında yapmadıkları taşkın hareketlerle adeta taktıkları maskeye ait hayvanı taklit ederler.

Maskenin teknoloji ve sporda da yeri vardır. Kaynakçı, kaynak maskesi ile kaynak yapar. Zehirli, biyolojik ve kimyasal gazlardan korunmak için savaşta maske şarttır. Büyük yangınlarda duman maskesi ile bina içlerine girilir (Bkz. Gaz Maskeleri). Amerikan futbolunu maskesiz oynamak mümkün değildir. Eskrim, hokey ve daha birçok spor, maske ile yapılır.