|
|
|
|
| |
YÜKSELME DEVRİ
1. II. MEHMET ( FATİH ) DÖNEMİ – 1451 / 1581
İstanbul’un Fethi – 29 Mayıs 1453
Nedenleri:
1. Dini Nedenler : Hz. Peygamber’in fethi övmesi, İstanbul’un Ortodoksların merkezi olması.
2. Ekonomik Nedenler: İstanbul’un kara ve deniz ticaret yolları üzerinde olması.
3. Siyasî Nedenler: Bizans’ın sürekli Osmanlı şehzadelerini ve Anadolu Beylerini Osmanlı aleyhine kışkırtması. Bizans’ın Avrupa’yı Osmanlıya karşı kışkırtması. Osmanlı Devleti’nin İslam Dünyasında prestijini korumak ve arttırmak istemesi.
4. Stratejik Nedenleri: İstanbul’un Osmanlı toprakları arasında kalması.
5. Askeri Nedenleri: Avrupa’ya ilerleyişin Bizans’ın tehdidi olmadan yapılmak istenmesi.
Türk Tarihi Açısından Sonuçları
1. Osmanlı Devleti merkeziyetçi, mutlak bir imp. Haline geldi.
2. Yeni başkent Osmanlı yıkılıncaya kadar İstanbul olmuştur.
3. Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü sağlanmıştır.
4. Avrupa’ya ilerleyiş kolaylaştı.
5. İpek ticaret yolu boğazlar sayesinde Osmanlıya geçti.
6. Kuruluş devri sona erdi, yükseliş dönemi başladı.
Dünya Tarihi Açısından Sonuçları
1. 1058 yıllık Bizans İmp. Sona erdi.
2. Osmanlı Devleti’nin İslam Dünyasındaki prestiji arttı.
3. Orta çağ bitti, Yeni çağ başladı.
4. İpek ve Baharat yolunun Osmanlının eline geçmesi Avrupa devletlerini yeni yollar aramaya itmiş buda “coğrafi keşiflere” neden olmuştur.
5. Topun kullanılması feodalitenin sonunu hazırlamıştır. Buda merkezi krallıkları güçlendirmiştir.
6. Bizans bilginlerinin İtalya’ya gitmesi burada Rönesans hareketini başlatmıştır.
Anadolu’daki Gelişmeler
- 1459’’da Cenevizlilerden Amasra alındı.
- 1460’da Candaroğullarından Sinop alındı.
- 1461’de Trabzon Rum İmp. Son verildi.
- 1466’da Karamanoğulları Beyliği Osmanlıya bağlandı.
- 1463 Otlukbeli Savaşı ile Akkoyunlular Osmanlıya bağlandı.
Batıdaki Gelişmeler
- 1459’da Sırbistan fethedildi.
- 1460’da Mora Despotlukları ortadan kaldırıldı.
- Eflak ve Boğdan Osmanlıya bağlandı. 1462- 1476
- Bosna- Hersek Osmanlıya bağlandı.
- Arnavutluk fethedildi. 1479
• Venediklilerle yapılan savaşlar sonunda Venediklilerle 1479 İstanbul Ant. imzalandı. Bu ant. ile Venediklilere kapitülasyonlar verildi.
Denizlerdeki Gelişmeler
- Ege’de İmroz, Taşoz, Bozcaada ve Midilli adaları fethedildi.
- Kırım Hanlığı Osmanlıya bağlandı. 1475
• Karadeniz ticaret yolu tamamen Osmanlının eline geçti.
• Karadeniz Türk gölü haline geldi.
- Otoronta Fethedildi.
| II. BAYEZİD DÖNEMİ
1481 / 1512
|
|
- Cem Sultan kardeşinin hükümdarlığını tanımayarak devletin ikiye bölünmesini istedi. Bursa’yı alarak hükümdarlığını ilan etti. Yapılan savaşta yenilince Rodos Şövalyelerine sığındı. Daha sonra da Papa’ya teslim edildi.
• Cem Sultan olayı bu dönemde Osmanlının Avrupa seferlerini olumsuz yönde etkilemiştir.
- Karamanoğulları Beyliği Osmanlıya bağlandı. 1483
- Boğdan’ın fethi tamamlandı. Böylece Kırım ile karadan bağlantı kuruldu.
- İspanyol zulmünden kaçan Yahudiler ve Müslümanlar Osmanlıya sığındı.
- Safevi Devleti’nin kışkırtmasıyla 1511’de Şahkulu Ayaklanması çıktı. İsyan güçlükle bastırıldı.
|
|
I. SELİM ( YAVUZ ) DÖNEMİ 1512 / 1520
|
- Yavuz, Yeniçeriler ve devlet adamlarının desteğiyle tahta çıktıktan sonra kardeşleri Ahmet ve Korkut’u öldürttü. Böylece taht kavgalarına son verdi.
Osmanlı – İran İlişkileri ve Çaldıran Savaşı – 1514
- Anadolu’da Şii propagandası yapan Şah İsmail, Çaldıran Savaşı’nda yenilgiye uğratıldı. Bu savaşın sonucunda:
• Doğu Anadolu topraklarının tamamı Osmanlı hakimiyetine girdi.
• Anadolu’ya yönelik İran propagandası geçici de olsa önlendi.
• Turnadağı Savaşı (1515) ile Dulkadiroğulları Beyliği ortadan kaldırıldı. Böylece Anadolu Türk Birliği sağlanmış oldu.
Osmanlı - Memluk ( Mısır ) Savaşları
Nedenleri:
1. Memlukluların Safevilerle anlaşarak Osmanlı aleyhine ittifak kurmaları.
2. Yavuz’un İslam birliğini sağlama düşüncesi. 3. Mısır’ın zenginliği ve baharat yolunun buradan geçmesi.
4. Cem Sultan sorununa karışmaları.
5. Dulkadiroğulları üzerinde hak iddia etmeleri.
6. Memlüklülerin İslam dünyasında büyük bir otoriteye sahip olmaları.
Mercidabık Savaşı – 1516
- Memluk ordusu ağır bir yenilgiye uğratıldı. Sultan Kansu Gavri öldü. Suriye ve Filistin ele geçirildi.
Ridaniye Savaşı – 1517
- Kışı Şam’da geçiren Yavuz, Sina Çölü’nü geçerek Memlük ordusunu Ridaniye’de yendi.
Mısır Seferinin Sonuçları
1. Memlük devleti yıkıldı ve İslam birliği sağlandı.
2. Mısır, Suriye, Hicaz ve Filistin Osmanlıya bağlandı.
3. Kutsal emanetler ve halifelik Osmanlıya geçti.
4. Doğu Akdeniz hakimiyeti ve baharat yolu Osmanlıya geçti.
5. Osmanlı Devleti Türk- İslam dünyasının en büyük devleti olduğunu ispatladı. |
|
KANUNİ DEVRİ SİYASİ OLAYLARI |
1.Osmanlı – Macar İlişkileri
- Belgrat fethedildi. 1521
- 1521 Mohaç Meydan Savaşı ile Macar Krallığı Osmanlıya bağlandı.
• Bu savaş ile Osmanlı Devleti Orta Avrupa’ya hakim oldu.
• Osmanlı- Avusturya mücadeleleri başladı.
2. Osmanlı – Avusturya İlişkileri
- 1529 Viyana Seferi yeterli hazırlık yapılmadığı için başarılı olamadı.
- 1532 Alman Seferi, 1533 İstanbul Ant. ile sonuçlandı. Buna göre:
• Avusturya Arşidükası protokol bakımından Osmanlı Sadrazamına denk sayılacak.
• Avusturya ile yapılan bu ilk antlaşma sonucunda Avs. Osmanlı Devleti’nin siyasî üstünlüğünü kabul etti.
- 1541 Budin Seferi ile Budin Osmanlıya bağlandı.
- 1566 Zigetvar Seferi sırasında Kanuni vefat etmiştir.
3. Osmanlı – Fransız İlişkileri
- Kanuni, Şarlken’e esir düşen Fransuva’nın kurtarılmasını sağladı.
- Fransa’ya 1535’de Kapitülasyonlar verildi.Bunun nedenleri:
• Fransa’yı Osmanlının yanına çekmek.
• Haçlı birliğini bozmak.
• Akdeniz limanlarını yeniden canlandırmak.
4. Osmanlı – İran İlişkileri
- İran üzerine 1534 Irakeyn Seferi, 1548 Tebriz ve 1553 Nahçivan Seferleri düzenlendi.
- 1555 Amasya Ant. İran’la imzalanan ilk resmi anlaşmadır.
5. Deniz Seferleri
- Rodos Adası’nın fethi. 1522
- Cezayir’in Osmanlı hakimiyetine girmesi. 1533
- Preveze Deniz Zaferi. 1538
• Bu zafer ile Akdeniz bir Türk gölü haline gelmiştir.
- Cezayir’in fethi. 1551
- Cerbe Deniz Savaşı. 1559
- Trablugarb ve Bingazi’nin fethi. 1551
Hint Deniz Seferleri – 1538 /1553
Nedenleri
1. Portekizlilerin Hindistan’da sömürge kurarak buradaki Müslümanların ticaret yapmalarına engel olmaları.
2. Hint deniz ticaret yolunun denetim altına alınmak istenmesi.
3. Bu nedenlerle 1538, 51, 52, 53 yıllarında seferler yapıldı. Ancak başarılı olunamadı. Bunun nedenleri:
• Hint Müslümanlarından gerekli yardımın gelmemesi.
• Osmanlı donanmasının açık deniz tecrübesizliği.
• Seferlere gereken önemin verilmemesi.
Sonuçları:
- Hint deniz ticaret yolu Osmanlı denetimine alınamamıştır.
- Yemen ve Sudan sahilleri ve Habeşistan’ın bir kısmı Osmanlı denetimine alındı.
- Kızıldeniz Osmanlı gölü haline geldi.
- Arap yarım adası tamamen Osmanlı hakimiyetine girdi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
