SANAYİ  İNKİLABI

El tezgahlarından fabrika sistemine, tek tek üretimden seri üretime geçişi, insan emeğinin yerini makinelerin almasını ifade eder. 18. yüzyılın ikinci yarısında İngiltere'den başlayarak diğer Avrupa ülkelerinde de yaşanmıştır.

Sanayi İnkılabı'nın Nedenleri

* Coğrafi keşifler sonunda bulunan yeni kıtalardaki değerli madenlerin Avrupa'ya taşınması ve ticaret hayatının canlanmasıyla meydana gelen sermaye birikimi

 * Rönesans’la birlikte başlayan bilim ve teknolojideki gelişmelerdir.

 Sanayi İnkılabının Başlaması ve gelişimi:

 Sanayi İnkılabı (Endüstri Devrimi) ilk olarak İngiltere'de dokuma endüstrisinde başladı. Çelik, buhar gücü ve elektrik sırayla sanayiye girdi ve yararlanılmaya başlandı. XVIII. yüzyılın ilk yarısında İngiltere'de başlayan sanayileşme daha sonra Fransa, Belçika, Hollanda, ABD ve Japonya'da da gerçekleşmiştir.

Sanayi İnkılabı'nın Sonuçları

* Büyük fabrikalar kuruldu ve üretimde büyük bir artış meydana geldi.

* Yeni buluşlar ve teknik ilerlemeye önem verildi.

* Modern işçi sınıfı doğdu, işçi haklarını koruyan sendika ve partiler

kurulmaya başlandı.

* Kapitalizm, liberalizm, sosyalizm gibi akımlar ortaya çıktı.

* Kentleşme ve kent sorunları doğdu.

* İnsanın dünyaya düşkünlüğü ve rahata olan tutkusu arttı.

* Hammadde ve pazar ihtiyacı arttı.

* Fransız İhtilali'nin sonuçlarına ters bir şekilde sömürge elde etme

yarışı hızlandı.

* Bu gelişmeler devletler arasında önüne geçilmez bir ekonomik rekabeti  başlattı ve zincirleme olarak I. ve II. Dünya Savaşlarına neden oldu.  Sanayi İnkılabı, geri kalmış, teknolojik gelişmesini tamamlayamamış

ülkeler için büyük bir sıkıntıyı da beraberinde getirmiştir. Bu ülkeler Endüstri İnkılabını gerçekleştirmiş olan ülkelerin hammadde ve pazar kaynağını oluşturmuştur. Osmanlı Devleti açısından da Sanayi İnkılabı çok

büyük sıkıntı yarattı. Kapitülasyonların da olumsuz etkisi yüzünden Osmanlı ekonomisi çöküntüye uğradı. EI tezgahlarından oluşan yerli sanayi dağıldı.

Sanayi İnkılabından Olumsuz Etkilenen Devletler

Sanayi inkılabından olumsuz etkilenen devletlerin ana özelliği teknolojilerinin gelişmemiş ve hatta gelişmiş ülkelerden geride kalmasından dolayı olmuştur. İnsanlar sanayiyle başa çıkamayacaklarını anlayınca el tezgahlarını kapatmışlardır. Bundan sonra da kendine bir şey üretemeyen devletler dışarıya borçlanmıştır. Bunu bilen gelişmiş ülkelerde gelişmemiş devletleri soymuştur. Ekonomi iyileşecek diye düşünürken gelişmemiş devletler aksine daha da borçlanmışlar ve zarar etmişlerdir.

Sanayi İnkılabından Olumlu Etkilenen Devletler

Sanayi inkılabından olumlu etkilenen devlerin başından inkılabın çıktığı İngiltere vardır. İngiltere sömürgeler sayesinde fazla mal elde etmiştir ama bu malları işleyecek tezgahlara sahip değildirler bundan dolayı çalışmalar başlamıştır.

Ve tabii ki Rönesans’ında büyük katkısı olmuştur. Rönesans sayesinde devletlerin teknolojileri gelişmiştir.

Sanayi İnkılabının Günümüze Etkileri

            Etrafımıza baktığımızda şu anki bütün her şeyin teknoloji harikası olduğunu görürüz ama yıllar önce böyle değildi el tezgahlarında bin bir zahmetle yapılıyordu her şey. Osmanlı Devleti sanayi inkılabından olumsuz etkilenmiştir fakat bizi olumlu etkilemiştir. Şu anda nano teknoloji denen bir bilim var bunun sayesinde her şey küçük ve hafif halbuki yüzyıllar önce hepsi çok büyük ve tonlarca ağırlığındaydı. Şimdi düşündüğümüzde çok garip gelse de aslında bilgisayarın atası bile buharla çalışan tezgahlar. Onlar olmasaydı bu zamana kadar teknoloji gelişmeyecekti. Sanayi inkılabı hayatımızda büyük değişikliklere neden olmuştur. Örneğin köyden kentlere göçler olmaya başlamıştır bundan dolayı büyük şehirler çekilmez hale gelmiştir. Sonra havanın kirlenmesinde de çok büyük etkiye sahiptir. Kısacası sanayi inkılabının hem olumlu hem de olumsuz etkileri vardır.

Sanayi İnkılâbının Osmanlıya Etkisi
Sanayi İnkılâbı’nın Sonuçları
• Avrupa’da üretim artmış ve insanların refah seviyesi yükselmiştir.
• Sağlık, temizlik ve konfor anlayışında önemli gelişmeler görülmüştür.
• Yaşam koşullarının iyileşmesi ve ölüm oranlarının düşmesi sonucunda hızlı nüfus artışı görülmüştür.
• Büyük sanayi şehirleri ortaya çıkmıştır. Kentlerin hızla büyümesiyle işsizlik gibi yeni toplumsal sorunlar doğmuştur.
• Ekonomiyle ilgili kapitalizm, sosyalizm ve emperyalizm gibi görüşler ortaya atılmıştır.
• Avrupa’da işçi sınıfı ortaya çıkmış ve önem kazanmıştır. İşçi işveren sorunlarının çözümlenebilmesi için sendikacılık girişimleri başlamıştır.
• Hammadde ve pazar bulma önemli bir sorun haline gelmiştir. Bu durum Avrupa devletleri arasında sömürgecilik yarışını hızlandırmış ve I. Dünya Savaşı’na neden olmuştur.
• Küçük atölyeler kapanmış, bunların yerlerine ucuz ve kaliteli mallar üreten fabrikalar kurulmuştur. Tarımdaki teknolojik gelişmeler de üretimi artırmıştır. Ayrıca, XVIII. yüzyılda İngiltere’de geniş ve büyük toprak edinme politikası izlenmiştir. Böylece, küçük çiftçi ortadan kalkmış ve bu kişiler tarım işçisi olmuştur.
• Ticaretin gelişmesi, hammadde ve mamül maddelerin ucuza taşınma gereğinin ortaya çıkması demiryollarının yapılmasına, sermaye ve eğitilmiş insan gücüne ihtiyaç duyulmasına neden olmuştur.
• Üretimin fabrikalarda yapılması, üretim faaliyetlerini yerel ve aile çevresini aşarak sistemli şekilde uluslararası bir niteliğe ulaştırmıştır.