LDL KOLESTEROL (KÖTÜ KOLESTEROL) NEDİR ?
LDL, İngilizce düşük yoğunluklu lipoprotein anlamına gelen low-density lipoproteinin kısaltmasıdır. LDL, karaciğerde üretilen ve kolesterolü kan yoluyla taşıyan moleküler proteinlerdir. LDLyi kötü kolesterol olarak adlandırmamıza rağmen, bazı yararlı fonksiyonları da mevcuttur. Amino asitleri ve anti oksidanları diğer hücrelere ulaştıran LDL, vücutta fazla miktarda bulunduğunda önemli sağlık sorunlarını da beraberinde getirmekte ve negatif etkileri pozitif yönlerinden ağır basmaktadır.
Genelde kolesterol terimini duyduğumuzda ilk olarak düşük yoğunluklu lipopretein, yani kötü kolesterol aklımıza gelir. Bunun sebebi, LDLnin damarlara düzenli olarak kolesterol taşımasıdır. Reklamlarda sıkça gördüğümüz 'kolesterol düşürmek' terimi, kötü kolesterolü, yani yüksek LDLyi kastetmektedir.
LDL kolesterolü yüksek seviyede olanlar damar sertliği ve kalp büyümesine ya da kalbe yeterli kanın ulaşmasına engel olan damar tıkanıklığı tehlikeleriyle karşı karşıyadırlar. Tıkanıkların cerrahi müdahale ile açılması gereken bu durum, kalp krizinin önemli nedenlerinden biridir.
Yüksek kolesterolsonucu vücuttaki diğer ana damarlar da tıkanabilir ve bu durum PDH (periferik damar hastalıkları) olarak bilenen rahatsızlığa dek varabilir. Bu durum kateterizasyon yöntemiyle damarları temizlemek ve kalbe gelen ya da giden kan akışını onarmak ile düzeltilir.
Yüksek kolesterol, ani felç tehlikesi de demektir. Tıkalı damarlarda pıhtılaşan kan, akciğer ya da kalpte tromboza sebep olabilir. Vücuttaki LDL varlığı, iyi kolesterol olarak bilinen HDLnin azalmasına da sebep olur.
Yüksek LDLnin sebep olabileceği sağlık problemlerinin ciddiyeti bize LDL seviyemizi düşük tutmanın önemini gösterir. LDL kolesterolü seviyenizi öğrenmek için vücuttaki tüm kolesterol değerlerinizi gösteren basit bir kan tahlili yaptırmanız yeterlidir. Test öncesindeki 12 saat boyunca bir şey yememeniz gerekse de test sadece birkaç dakika sürmektedir.
HDL KOLESTEROL (İYİ KOLESTEROL) NEDİR?
HDL, ya da yüksek yoğunluklu lipoprotein, genellikle 'iyi kolesterol' olarak bilinir. Düşük değerlerde olması gereken LDLnin aksine, vücuttaki HDL değerlerinin yüksek olması sağlığımız için oldukça iyidir. HDL, fazla kolesterolün sindirim sistemi ile vücuttan atılması için karaciğere ulaşmasını sağlar. HDL, damar tıkanıklığına ve kan dolaşımının yavaşlamasına neden olan kolesterolün vücuttan atılmasını sağladığı için iyi kolesterol olarak bilinir.
HDL seviyeleri, basit bir kan testi ile öğrenilebilir. Kan testi, doktor tarafından rutin kontrolün bir parçası olarak, ya da genel bir tarama amaçlı istenebilir.Lipid profil testi adı verilen bu test, total kolesterol seviyesinin yanı sıra HDL ve LDL seviyelerini de ölçer. Lipid profil testi doktorlara, danışanlarının kalp hastalığı riski taşıyıp taşımadığı konusunda önemli veriler sunar.
Lipid profil testi istendiği zaman doktorunuz test öncesindeki 12 saat boyunca bir şey yememenizi ve ilaç kullanmamanızı önerir. Kolesterol ölçümü sigara kullanan kişiler, şeker hastaları yüksek tansiyon ve kilo problemi gibi rahatsızlıkları dolayısıyla kalp hastalığı riski altında olan kişileri için özellikle önemlidir. Her bireyin hedef kolesterol düzeyi az da olsa değişiklik gösterir. Ancak HDL düzeylerinin sağlıklı bir bireyde 60 mg / dL ya da daha yüksek olması tercih edilir. HDL düzeyinin 40 mg / dL den az olması ise ciddi bir risk faktörüdür.
Beslenme ile doğrudan ilgili olan ve kolesterolü düşürmeye yönelik bir diyetle kontrol altında tutulabilen LDLnin aksine, HDL değerleri, beslenme alışkanlıklarından ziyade bireyin yaşam tarzıyla ilgilidir. Sigara kullanımı, obezite ve hareketsizlik doğrudan kandaki HDL değerlerini etkiler. Kilo vermek, sigarayı bırakmak ve spor yapmak ise HDL seviyesini yükseltecektir. Sonuç olarak, total kolesterolü kontrol altında tutmak beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıklarını değiştirerek iyi kolesterolü yükseltmeye, kötü kolesterolü düşürmeye çalışmak anlamına gelmektedir. Yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarındaki değişimlerin yeterli olmadığı ya da hastanın bu değişiklikleri yapmadığı durumlarda ise bir doktor HDL seviyesini yükseltmek için ilaç tedavisi önerebilir.
