Hak ve Özgürlüklerin Kullanımı 

Hak ve özgürlüklerin kullanımında şu hususların bilinmesi gereklidir:

a- Özgürlük, bazı hukuk ölçülerinde başkasına zarar vermemek” anlayışıyla kabul görse de, özellikle İslam hukukuna göre “ne kendisine, ne de başkasına zarar vermemek” tir.

b- Mutlak özgürlük yoktur. İnsanın aklına her geleni ve istediğini yapması özgürlük sayılmaz.

c- Hak ve özgürlükler insanın ayrılmaz parçasıdır. Şahsa bağlıdır, vazgeçilemez ve başkasına devredilemez.

d- Asıl olan özgürlüktür, sınırlamalar ise istisnai durumlardır.

e- Hak ve özgürlüklerde kimseye ayrıcalık tanınmaz, kanun dairesinde herkes haklarından yararlanmalıdır.

f- Hak ve özgürlükler konusunda kişiler çok iyi eğitilmelidir. Hak ve özgürlüklerin, kendileri ve toplum hayatı için gerekli olduğu, kötüye kullanılmasının olumsuz sonuçlar getireceği konusunda eğitim verilmelidir.

g- Özgürlüğü kötüye kullanmak ondan mahrumiyeti, suç teşkil ediyorsa cezayı gerektirir.

h- Hak ve özgürlükleri kısıtlanan kişi, çözümü kendinde değil, devlette aramalıdır. Kişi hakkını kendi almaya kalkarsa anarşi olur, devlet organları eliyle hakkını ararsa doğrusunu yapmış olur.

Kişi, kendi hak ve özgürlüklerinin ne olduğunu bilmeli ve bunları korumalıdır. Başkalarının da kendisinin sahip olduğu hakların aynısına sahip olduğunu unutmamalı, buna göre davranmalıdır. Toplum yaşamının, karşılıklı hak ve özgürlüklere saygı çerçevesinde olabileceğini bilmelidir. Hak yememeli, hakkını yedirmemelidir. Özgürlüğünün kısıtlanmasına izin vermemeli, kimsenin özgürlüğüne de göz dikmemelidir.