Dünya’da Nüfus

Sınırları belli bir alanda yaşayan insan sayısına nüfus denir. Nüfusun sayısı, eğitim durumu, yaş ve cinsiyet gruplarına dağılımı gibi özellikleri hakkında bilgi edinebilmek için, nüfus sayımları yapılır. Nüfus sayımı bir ülkede yaşayan insanların belli bir günde sayılması işlemidir.

Günümüzde Dünya Nüfusu 5 Milyar 530 Milyona ulaşmıştır. Dünya nüfusundaki bu hızlı artışın nedenleri;

· Tıp Bilimindeki gelişmeler : Tıp bilimindeki gelişmelere bağlı olarak doğum oranlarının artması ve ölüm oranlarının azalması nüfus artışına yol açmıştır.

· Tarımdaki Gelişme ve Endüstrileşme : Tarım ve endüstri alanındaki gelişmelere yaşam koşullarının iyileşmesini sağlamıştır. Böylece kötü beslenmeden kaynaklanan ölümler azalmıştır.

· Teknolojik Gelişmeler : Teknolojik gelişmeler, yaşam koşullarını iyileştirerek, nüfus artışına dolaylı olarak etki eder.

Nüfusun Kıtalara Dağılımı
Birleşmiş Milletler’in 1994 yılı verilerine göre Dünya Nüfusu 5 Milyar 530 milyondur.

Doğal Nüfus Artış Hızı (Doğurganlık Hızı)
Bir yıl içinde, doğum ve ölüm sayısına bağlı nüfus artışına doğal nüfus artış hızı ya da doğurganlık hızı denir. Doğurganlık hızı, eğitime, kültüre ve ekonomik gelişime bağlı olarak değişir. Ekonominin tarım ve hayvancılığa dayalı olduğu, eğitim ve kültür düzeyinin geri olduğu ülke ve bölgelerde doğurganlık hızı fazladır. Ayrıca kırsal kesimde doğurganlık hızı kentlere göre daha yüksektir. Nüfusun yıl içinde göstermiş olduğu artış hızına ise yıllık nüfus artış hızı denir. Bir bölgedeki yıllık nüfus artış hızı doğum ve ölüm oranları dışında göçlerle de değişebilir. Doğurganlık hızı ve yıllık nüfus artış hızı yüzde (%) yada binde (%o) ile ifade edilir.

Dünya Yıllık Nüfus Artış Hızı
Aşağıda, Birleşmiş Milletler’in verilerine göre (1990-1995) kıtaların doğum oranı, ölüm oranı, doğal nüfus artış hızı ve yıllık nüfus artış hızı verilmiştir.

Kıtalara Göre Doğum Oranları
Doğum oranının en yüksek olduğu kıta %o 42 ile Afrika’dır. Avrupa ise %o 12 ile doğum oranının en düşük olduğu kıtadır. Doğum oranları ile kıta veya bölgenin gelişmişliği arasında yakın bir ilişki vardır. Ekonominin tarım ve hayvancılığa dayalı olduğu, eğitim ve kültür düzeyinin düşük olduğu yerlerde doğum oranlarında artış görülür.

Kıtalara Göre Ölüm Oranları

Yaşam koşularına bağlı olarak insanların ortalama yaşam süresi kısalmaktadır. Bu nedenle ölüm oranının en yüksek olduğu kıta, ekonomik ve kültürel yönden geri kalmış Afrika’dır. Genç nüfusun fazla olduğu ve sürekli göç veren Güney Amerika ise, %o 7 ile ölüm oranının en az olduğu kıtadır.

Dünya Doğal Nüfus Artış Hızı

1990-1995 yılları arasında, ekonomik ve kültürel yönden geri kalmış olması nedeniyle doğal nüfus artışının en fazla olduğu kıta Afrika’dır. Avrupa’da ise doğal nüfus artışının en az olmasının nedeni,doğurganlık hızlarını kontrol altına almış gelişmiş ülkelerin varlığıdır.

Dünya Yıllık Nüfus Artış Hızı

1990-1995 yılları arasında yıllık nüfus artışının en fazla olduğu kıta, %o 28 ile Afrika kıtasıdır. Avrupa ise göç almasına karşın %o ile yıllık nüfus artış hızının en az olduğu kıtadır.

Hızlı Nüfus Artışının Getirdiği Sorunlar

Tüketici durumda olan çocuk yaştaki nüfusu ve tüketimi artırır.
Kişi başına düşen ulusal gelir payı azalır.
Ulusal gelirin büyük bölümünün artan nüfus tarafından tüketilmesine bağlı olarak ekonomik kalkınma hızı yavaşlar.
Artan nüfusu beslemek için toprağın aşırı kullanılması toprak erozyonunu hızlandırır. Çeşitli çevre sorunları ortaya çıkar.
Ekonomik bağımlılık oranı yükselir.
Yetersiz beslenme sorunu ortaya çıkar.
Kırsal kesimden kentlere doğru olan göçler yoğunluk kazanır.
Kırsal alanlarda ve kentlerde işsizlik ve geçim sıkıntısı başlar.
Çarpık kentleşme görülür.

Türkiye'de Nüfus Artışı :

Türkiye'de nüfus artış hızı yüzde 1.3 olarak belirlendi...Bazı illerin nüfusu azalırken bazı illerin de nüfusu yerinde saydı...

Türkiye nüfusu Haziran sonu itibariyle 72 milyon 65 bin kişiyi bulurken, 2000-2005 döneminde nüfus 4 milyon 297 bin kişi arttığı kaydedildi...

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerini baz alarak yapılan hesaplamalara göre, nüfus sayımının yapıldığı yıl olan 2000’den buyana Türkiye’nin nüfus artışı yüzde 6.3 oldu. 2000 yılında Türkiye nüfusu 67 milyon 768 bin kişiydi.

İSTANBUL’A 5 YILDA GAZİANTEP KADAR NÜFUS KATILDI
Türkiye’nin en büyük metropol şehri olan İstanbul’un nüfusu 10 milyon 19 bin kişiden 11 milyon 332 bin kişiye ulaşırken, 5 yılda bu ilin nüfusu 1 milyon 313 bin kişi arttı. Bir başka deyişle İstanbul’un 5 yıllık nüfus artışı, Türkiye’nin büyük şehirlerinden Gaziantep veya Kocaeli’nin nüfusu kadar oldu.

Aynı dönemde Ankara’nın nüfusu 4 milyon 8 bin kişiden 4 milyon 319bine, İzmir’in nüfusu da 3 milyon 371 bin kişiden 3 milyon 649 bine çıktı.

ANTALYA ARTIŞA DOYMUYOR
2000-2005 döneminde oransal olarak nüfusu en fazla artan il ise turizmin başkenti Antalya oldu. Bu dönemde Antalya’nın nüfus artışı yüzde 16.7’yi bulurken, nüfusu da 2 milyonu aştı. Antalya’yı yüzde 14.6’lık nüfus artışı ile Şanlıurfa, yüzde 13.1 ile de İstanbul takip etti.

EN FAZLA TUNCELİ NÜFUS KAYBETTİ
Öte yandan 5 yılda en fazla nüfus azalışı yüzde 15.4 ile Tunceli ilinde gerçekleşti. 2000 yılında 93 bin 584 kişilik nüfusa sahip ilde 2005 yılına gelindiğinde sayı 79 bin 176’ya kadar geriledi. Sinop, Kilis, Kastamonu ve Bartın da en fazla nüfus kaybeden illerolarak Tunceli’nin arkasından sıralandı.

Bu arada, 24 ilde Türkiye ortalamasının üzerinde nüfus artışı görülürken, 33 ilin nüfusu ortalamanın altında arttı, 24 ilin nüfusu ise azaldı.